ХЬЭБЭЗ районым хыхьэ Зеикъуэ къуажэжьым и цIэр зыгъэлъэпIахэм ящыщщ а къуажэм дэт курыт еджапIэм щIэс, Щамыр зи лIакъуэ хэку АЛАХЬМЭД Мунир. Зи ныбжьыр илъэс 17-м ит Мунир и адэр хьэрыпщ, и анэр адыгэ бзылъхугъэщ, Зеикъуэ къуажэм щыщ Джэлэшхэ япхъу Жаннэщ.
И ныбжьыр илъэс 18-м иту Урысейм щIэныгъэ щызригъэгъуэтыну, медицинэ IэщIагъэм Ставрополь къалэм щыхуеджэну къэкIуауэ щыта, Щамым щыIэ Хьэлэб къалэм пэгъунэгъу жылагъуэм щыщ Алахьмэд Мухьэмэд нэIуасэ хуохъу ищхьэ медицинэ еджапIэм щеджэ зеикъуэ пщащэм. ИкIи, гухэлъ дахэ зэхуэзыщIахэм унагъуэ зэдащI. Къапщтэмэ, абыхэм я бынищри къыщалъхуар Урысей къэралращ. Нэхъыжь Амири, абы къыкIэлъыкIуэ Самири къыщыхъуащ Черкесск къалэм, Мунир Невинномысск къалэращ дунейм къыщытехьар, ауэ и дэфтэрым итхар Зеикъуэ къуажэрщ…
Мунир зэрыжиIэмкIэ, езым и ныбжьыр илъэсиплIым иту, унагъуэм заIэтри, адэм и Хэкум — Щамым Iэпхъуащ. Арами, абдежым быным тыншыгъуэ яIэу куэдрэ щыпсэуфакъым…
— Щамым зауэ хьэлэбэлыкъхэр япэу къыщыхъейм, Тыркум дыIэпхъуащ, пIалъэ гуэркIи абдеж дыщыпсэуащ. Иужьым, дыкъыздикIа щIыналъэм щыIэкIэр тIэкIу сабыр щыхъужым, аргуэру абыкIэ дгъэзэжащ. Илъэситху хуэдизкIи Щамым дыщыIащ. Ауэ, 2020-2021 гъэхэм къэралым и зэхэтыкIэр аргуэру хьэлъэ щыхъум, ди анэр тщIыгъуу, Урысейм дыкъихьэжащ, си анэшхуэ Симэ дежи Зеикъуэ къуажэм дыщетIысэхащ. Си адэр «Жор Плъыжьым» и къудамэм и унафэщIт, псапащIэ фондыр игъэлажьэрти, ар къигъэнэну Iэмал иIакъым. Абы къыхэкIыу, унагъуэм тщ1ыгъуу абы щыгъуэм къэкIуэжыфакъым, — дыщегъэгъуазэ Урысейм къызэрыIэпхъуэжауэ щытам Мунир.
Апхуэдэуи, и къуэш нэхъыжь Амир Зеикъуэ курыт еджапIэм 11-нэ классым, Самирэ 10-нэм, езыр 8-нэм хэтIысхьахэщ. Хамэ къэрал къикIа пэтми, бзэхэр щIэх къагъэIэрыхуэри, ЕГЭ-ри, ОГЭ-ри щIыхь хэлъу ятащ, нэхъыжьитIри зэкIэлъыкIуэу Къэрэшей-Шэрджэсым и медицинэ институтым щIэт1ысхьахэщ. ЩIалэр – «Стоматологие», пщащэр – «Лечебное дело» IэщIагъэхэм тегъэчынауэ хуоджэ, Амир ещанэ курсым, Самирэ етIуанэм хэсщ.
ЖыпIэнурамэ, Мунир и адэ Мухьэмэд зызэманкIэ Хьэбэз район сымаджэщым гинекологыу щылэжьащ. И анэм косметолог IэщIагъэращ лэжьыгъэ ищIар.
ГъэщIэгъуэнщ Мунир игу къызэригъэкIыжыр Зеикъуэ курыт еджапIэм щыщIэтIысхьа пIалъэр. АтIэ, 8-нэ классым щеджэн щIэзыдза щIалэ цIыкIум дежкIэ, дауи, гугъут адыгэбзэри урысыбзэри игъэшэрыуэныр, абыхэмкIэ еджэн-тхэныр хузэфIэкI хъуныр. Ауэ, ныбжьыщIэр апхуэдизкIэ гурыхуэт, ерыщти, къигъэIэрыхуэ дэнэ къэна, урысей еджапIэм щеджэным махуэ бжыгъэм и кIуэцIкIэ фIы дыдэу хэзагъэри, зы «4» нагъыщэ закъуэ фIэкIа имыIэу 8-нэ классыр къызэринэкIауэ щытащ. КъыкIэлъыкIуэ 9-нэ, 10-нэ классхэр Мунир къиухащ «5» защIэкIэ, ипэкIэ зыпэмылъэща урысыбзэри фIым я нэхъыфIу зригъащIэу.
Уригушхуэну, Мунир къабзэу иропсалъэ урысыбзэм, хьэрыпыбзэм, адыгэбзэм, тыркубзэм, иджыкIэ инджылызыбзэр фIы дыдэу зэрызригъэщIэным хущIокъу…
Псэлъэгъу къысхуэхъуа Мунир и адэ-анэм, и къуэш-шыпхъум къыхаха IэщIагъэм езыри дяпэкIэ хуеджэну къысщыхъуами, щIалэм жиIащ архитектор е дипломат хъуну зэрыщIэхъуэпсыр. Абы папщIи Мунир ерыщу еджэным пылъщ.
— Ди еджапIэм ущеджэнми жылагъуэ Iуэхухэм ущыхэлэжьыхьынми уи псэр хегъахъуэ. Къызэрагъэпэщ сыт хуэдэ лэжьыгъэми псэр игъэтыншрэ игъэгуфIэу, ухэлэжьыхьыну, щIэ гуэр хэплъхьэну ухуэпабгъэу уагъэпс. Ди зэхэтыкIэр хуабжьу фIыщ, еджакIуэм и еплъыкIэм пщIэ щыхуащIщ, къыщалъытэщ. Апхуэдэ утыкум ущилэжьыхькIэ, Iэмал имыIэу зыбужьынущ, ехъулIэныгъэхэм зыхуэбгъэпсынущ, лъагапIэщIэхэм зеппщытынущ. ЩIалэгъуалэр дызэкъуэтщ, дызэгуроIуэ. Абы си гур сыт щыгъуи хегъахъуэ. НэхъыщIэ цIыкIухэри къыддоплъей. Абыхэм дадолажьэ зэпыту. ЖысIэнщи, нобэрей гъащIэ къекIуэкIым а цIыкIухэр хуэныкъуапэщ ди щIэгъэкъуэн, я гупсысэхэр гъуэгу захуэкIэ дунэтIын папщIэ. ЩIэныгъэ зэгъэгъуэтыныр псом япэу зэрыщытын хуейр къагурыIуэу, телефонхэм кIэрысыныр ягъэмащIэу, еджэным, жылагъуэ Iуэхухэм нэхъыбэрэ хэтыным къыхудоджэхэ… ЩапхъэкIэ ядогъэлъагъу. Сабий зэчиифIэхэр ди куэдщ. Дызэгъусэу дотIысри, дызопсалъэ, гъащIэм и лъэныкъуэ зэхуэмыдэхэм гу лъадогъатэ, щIэныгъэ зэгъэгъуэтыным хуэмыщхьэхыным къыхудоджэ. ИкъукIэ сыдехьэх шахматым. Ди еджапIэм а спорт лIэужьыгъуэм гулъытэшхуэ щыхуащI, сабийхэр щагъасэ. Абы мыхьэнэшхуэ иIэу къызолъытэ. Шахматыр джэгукIэ къудейкъым, абы и лъабжьэ хъужыр гъащIэр къызэрекIуэкI гупсысэращ. Фигу къэвгъэкIыжыт — зауэхэр шахматым зэрыджэгу IэмалхэмкIэ ирагъэкIуэкIыу щытащ! А джэгукIэм хуабжьу уегъэгупсысэ, уи акъылыр псынщIэу егъэлажьэ. АдреймкIэ, си щIасэщ футбол, волейбол джэгукIэхэри. Щамым сыщыщыIэм, футболым сыпыщIауэ щытащ, бэнакIуэ-зэуакIуэ лIэужьыгъуэхэми сыхэтащ, — дыщегъэгъуазэ Мунир.
ЕджапIэм и жылагъуэ гъащIэм мы щIалэр жыджэру хэтщ, икIи дыкъытеувыIэну и чэзущ щIэныгъэ проектхэр гъэзэщIэнми ар гуащIафIэу, ехъулIэныгъэшхуэхэр къыпэкIуэу зэрыхэлэжьыхьым.
— Пэжыр жысIэнщи, еджапIэм жыджэрагъ къэзгъэлъагъуэу сыщIэсыным сыхущIокъу, сыт хуэдэ Iуэхуми сфIэфIщ сыхэлэжьыхьыну, зыми сыхуэщхьэхкъым. Еджэн IуэхукIэ дэIэпыкъуэгъу хуэныкъуэм зыщIэзгъэкъуэну си гуапэщ. Си гур хохъуэ, си ныбжьэгъум си сэбэп екIауэ слъагъумэ… СынасыпыфIэщ. КъэралитIми — Урысейми Щамми — си зэфIэувэныгъэмкIэ куэд къызбгъэдалъхьащ, тIури си щIэгъэкъуэн лъапIэщ. УеджэнымкIэ, ущылэжьэнымкIэ Урысейм деж къызэрымыкIуэу тыншщ. АдреймкIэ, си унагъуэр къыскъуэтщ, си анэшхуэ Симэ си жьауэщ, гъащIэм хуэгъэзауэ Iуэху зэхэщIыкI ин зыбгъэдэлъ си анэшхуэр си гъэсакIуэ нэхъыщхьэщ. Абы сызыхуигъасэхэр ди лъэпкъыр зэрыин хабзэ дахэхэращ. Сэри си нэхъыжьхэм сызыщIапIыкI хабзэхэр зэрызыхэслъхьэным сыхущIокъу. Псом япэуи нанэ къысхуигъэувыр еджэным нэхъри сегугъунращи, ар зыщызгъэгъупщэркъым. СыщIохъуэпс къэрал щэ ныкъуэм щIигъум щикъухьа си адыгэ лъэпкъыр мыкIуэдыным схузэфIэкI къаруи щIэныгъи есхьэлIэну. Зы щIыналъэ димыпсэухьми, зэпыщIэныгъэ диIэным мыхьэнэшхуэ хэлъщ. ДызэпызыщIэр ди бзэрщ, зетхьэ хабзэхэрщ, тхэлъ щэнхабзэрщ. Ахэр дымыгъэкIуэдмэ, лъэпкъри дунейм тетынущ. Ауэ сытми адыгэм жиIэркъым: «Дызэкъуэтмэ, дылъэщщ». Сыт хуэдэ ехъулIэныгъэри лъэпкъым щигъуэтынур зэкъуэтмэщ. Дэ, щIалэгъуалэм, нобэ зэманым куэд къыдэлъытащ а зэкъуэтыныгъэр дгъэбыдэнымкIи, тхъумэнымкIи. Абы дыхущIэвгъэкъу! – къыщIигъужащ ди псэлъэгъу ныбжьыщIэм.