Иджыблагъэ упщIэ зыбжанэкIэ зыхуэдгъэзащ и унагъуэр и гъусэу Москва щыпсэу щIалэ, адыгэ Iуэхум иригузавэхэм ящыщ Сэхъу Мурат.
— Мурат, укъыщалъхуа къуажэм, уи сабиигъуэм я гугъу уэзгъэщӏынут.
— Сэ Налшык сыкъыщыхъуащ, ауэ, къуажэр нэхъ сфIэфIти, еджэным сыкъыщыдэхуэхэм абы сыкIуэжырт. Си сабиигъуэм и ныкъуэр абы щызгъэкIуауэ жыпIэ хъунущ. Ди къуажэм зэреджэу щытар Къугъуэлъкъуейщ, иджы и цӏэр Урыхущ. Абы дыщызэшыртэкъым. Ӏэщым дыхэтми, губгъуэм дыдэкӏми, псыхъуэм дыдэсми, тщӏэн дгъуэтырт. Гъэмахуэ пщыхьэщхьэ хуабэхэм тетӏысхьэпӏэм дытест, дыщыуэршэрырт. Щӏакхъуэ ягъэжьамэ, зэрыпщтыру къатщтэрэ кхъуей щӏыгъуу тшхырт, шатэрэ кхъуейрэ дыщыщIэххэртэкъым. Пхъэщхьэмыщхьэ къызыпыкӏэ жыг къэдгъанэртэкъым — махуэ къэс абыхэм дыфIэст, кӏарц нэгъунэ тшхыуэ щытащ. Губгъуэм щӏэрыкӏуэ къыщыттӏырт, мэзым мышхумпIэ, кхъужь цӏыкӏу, къущхьэмышх къыщытщыпырт.
— А зэманым удэзыхьэхыу щытахэм я гугъу къытхуэщӏыт.
— Сызэрыцӏыкӏурэ щӏэныгъэм сыхущӏэкъуу щытащ. Гъащӏэм щыслъагъуу хъуам упщӏэ хуэзгъэувырт, нэхъыбэ сщӏэну сыхуейт. Кхъухькӏэ щӏым и хъуреягъыр къэзыкӏухьахэм я тхылъхэм, апхуэдэуи, фантастикэ, адыгэ псысэхэм седжэрт.
— Сыт хуэдэ хъуэпсапӏэхэр уиӏа?
— Сыщыцӏыкӏум зы хъыбар сигу къинат. Зытеухуар Прометейт. Ар, Нэсрэн-Жьакӏэ ещхьу, къуршым ираӏулӏат. Абы щыгъуэм ар зэрызыхэсщIар гуимыхужщ — цӏыхухэм фӏы яхуищӏэн папщӏэ мафӏэ Гефест гъукӏэм къызэрыфӏидыгъуауэ арат. Абы иужькIэ сэри сигу мслъхьат цӏыхухэм фӏы яхуэсщӏэу сыпсэуну. Зэрысщӏыну щӏыкӏэр сщӏэртэкъым, ауэ сыхъуапсэрт. Ар си щхьэм имыкIыу, си лъэпкъ мащIэр ефIэкIуэныр хъуэпсапIэ псом ящхьэжу къэслъытэу нобэм сыкъэсащ.
— Узыхуеджар, ӏэщӏагъэу къыхэпхар къыджеӏэт.
— Ӏэщӏагъэ къыщыхэсхми тегъэщӏапӏэ сщӏар си сабиигъуэм къыщежьа гупсысэхэращ. Медицинэм сыхуеджэну сыкӏуэри, Москва дэт РУДН-м и стоматологие къудамэр къэзухащ.
— Лъэпкъ ӏуэхухэм я гугъу тщIымэ, сыт узыгъэгузавэр, нэхъ уигу къеуэр?
— Илъэс 20 ипэкӏэ ӏэджи сигу къеуэу щытащ. Си ныбжьыр нэхъ кIуэтэху къызгурыӏуаращи, гъащӏэм сыт къыщымыхъуами гузэвэным зыдумыгъэхьэхыу хэкӏыпӏэ улъыхъуэн хуейуэ аращ. Лъэбакъуэ зырызыххэ фӏэкӏа пхуэмычми, уи пӏэ уимытмэ, укӏуатэмэ аращ нэхъапэр. Ди гъащӏэри абы лъандэрэ и пӏэ итакъым, жыжьэ кӏуэтащ, куэдкӏэ нэхъыфӏи хъуащ. Зэрыщытам хуэдэу, укъемылынкӏэ шынагъуэу щытыжкъым.
— Лъэпкъыу дыкъызэтенэн папщӏэ, сытхэр ди ӏэмал, сытхэр лэжьыпхъэу къэплъытэрэ?
— Дэ адыгэу дыщӏыщытыр къыдгурыӏуэжыху лъэпкъыу дыкъызэтенэнущ. Апщӏондэху адыгэбзэми дыхуеинущи, абы нэхъ дегугъун хуейщ. Бзэр зыгъэбагъуэу щытар ӏуэрыӏуатэрати, ар хьэщӏэщхэм махуэ бжыгъэкӏэ цӏыхухэр щисыфым щыгъуэ тхуэлажьэрт. Иужькӏэ тхылъхэр къежьати, абыи куэд хэтщӏыхьащ. Иджы тхылъхэр нэхъ мащӏэ хъууэ, Интернетым нэхъ зрату хъуащи, ар зыӏэщӏэдгъэкӏ хъунукъым. Интернетым адыгэбзэм япэ лъэбакъуэхэр щич къудейуэ жыпӏэ хъунущ. Куэди щащӏащ: щэ бжыгъэурэ видео илъщ, узэдаӏуэ тхылъ къыдагъэкӏ, уэрэдхэр гъунэжщ, иджы щӏэуэ къаублауэ уэршэр куэд къыщат, тхьэмахуэ къэс 2-3 къыдэкӏыу. Ауэ нэхъыбэжи щӏын хуейщ. Адыгэбзэ зымыщӏэ къытхэтмэ, ар зи лажьэр адыгэбзэ зыщӏэхэращ. Дэтхэнэ зыми лъэкӏ къигъанэ хъунукъым абы хэмылэжьыхьауэ. Ар си еплъыкIэщ.
— Иджырей технологием и ӏэмалхэр къэдгъэсэбэпкӏэрэ, сыт хуэдэ зыужьыныгъэхэр дгъуэтыну къэплъытэрэ?
— Технологием гъащӏэр нэхъ псынщӏэ ещӏ, нэхъ жыжьэ уӏэбэфу. Абы къыхэкӏкӏэ цӏыхухэри нэхъ зэхэзекӏуэ хъуащ. Ауэ а технологие дыдэм дызэлъэӏэсын щхьэкӏи зэфӏэкӏ нэхъыбэ къыдат. Псалъэм папщӏэ, иджы дэнэ щIыпIэм щыӏэ цӏыхуми уепсалъэ мэхъу, узэрылъагъуу. Ухуеймэ нэхъ ӏущым жиӏэ зыхэплъхьэфынущ, ухуеймэ зыгуэр пхуэгъэсэнущ. Нэхъыжьи нэхъыщӏи дымыщхьэхмэ абы фӏыгъуэшхуэ къыхэтхыфынущ.
— Узэлэжьхэм, уи мурадхэм укъытхутепсэлъыхьамэ ди гуапэт.
Си унагъуэр зэрыспI си ӏэщӏагъэм нэмыщӏ адыгэбзэм хуэгъэза лэжьыгъэ гуэрхэри изогъэкӏуэкӏ. Зы псалъалъэ зэзгъэпэщащи, абы щамыгъуэт псалъэхэр хызогъэхьэж. Уэрэдхэм я псалъэхэр зэхузохьэсыж. Иджыпсту абхъазхэм анимацие гуэрхэр ящӏ нартхэм теухуауи, апхуэдэ гуэрхэр ди бзэкIэ псалъэу дэри къызэрызэдгъэпэщыным яужь ситщ.
— Тхьэм ухущIигъэхьэ. Уи хъуэпсапIэхэр къохъулIэмэ ди гуапэщ.
